Ut recorderis
Tradução portuguesa, in lusitane
Petrus et Mauritius in agro Belga saeculo XIX exeunte habitabant, hilares et inopinantes, quippe qui septem annorum pueri erant.
Ab schola agrestibus viis olim revertebant cum ad pontem super Mosam, qui pagum eorum natalem circumibat, ambulantes pervenissent, imagines suae in undis sese reddebant; tunc lapides eicere coeperunt ut alterius imaginem diluerent; dum ambulare postea pergunt, lapidibus eodem modo ludunt et Petrus qui ad fluminis oram appropinquavit repente in fluenta cecidit.
‘Auxilium! Auxilium!’ Mauritius ab ora fluminis clamabat.
‘Auxilium!’ et clamabat Petrus, cui undae caput paene obruebant.
Oppidum adeo procul erat ut pueriles voces non audirentur; auxilium vero ex eo loco, unde minime exspectabatur, cito pervenit: mendicus errans, qui sub ponte quiescebat, in undas subito se eiecit et in oram cum puero sospite tranavit; postquam ambos sedavit in pagum eosdem comitavit.
Mater valde tremuit cum natum in pannosi erronis manibus madidum videret; cum vero veritatem audivisset, filium amplexa est et ignoto salvificatori dixit:
‘Qui possim, domine, gratias tibi agere ego quae sum pauper? sed nolim me tui beneficii immemorem videri’.
‘Beneficium, respondit, domina neglege: Deo gratias age -ut mea mater dicebat- quod hodie sub ponte forte quiescerem’.
‘At tibi velim aliquod offerre’.
‘Si tibi videtur, inquit, et velles, pulmentum non mihi nocebit, nam calidam escam iamdiu non accepi’.
Tum mulier gratissima pulmentum coxit quam optimum, et post multam sermocinationem, ex filii collo catellam cum Virginis nomismate sumpsit, mendicoque exituro, dixit:
‘Bone vir, mei hanc ut recorderis imaginem accipe, neque dubito quin ipsa Virgo tibi, ubicumque eris, auxilium datura sit, nam ipsa quottidie pro meo filio tuendo precor; te rogo ut hoc nomisma a collo pendens semper geras; id est maximum bonum quod tibi dare possum’.
Erroni fides ac pietas omnino deerat; sed cum videret mulieris fiduciam et maternam curam, commotus est; atque alterius mulieris faciem, quam memoria tenebat, sub oculis habere credidit; illa ipsum brachiis puerum olim sustinebat Matrique Caelesti quottidie quoque commendabat; hanc tamen multos annos iam amiserat; itaque nomisma sumpsit, ad collum alligavit, omnes valedixit; et in terras longinquas profectus adeo est ut a pueris reliquisque oppidanis nunquam postea videretur.
Petrus creverat et cum iuvenis factus esset, se a Deo sic vocatum sensit, ut, bonis terrenis neglectis, evangelii praeconius sive missionarius fieret.
Annis fere viginti transactis, Petrus sacerdos factus est, cui ab antistite commissum est pauperum aegrotantium animas curare in nosocomio, quod monachae, quae Sorores Charitatis vocantur, in media Francogallia regebant.
Postquam per monachalium aedium hortum transiit, apud praepositam matrem se praebuit; haec reverenter eum salutavit et dixit:
‘Quam oportune, pater, advenisti: aegrotus quidam mox est moriturus neque ullam paenitentiam agere velit; cura, quaeso, ut ei auxilium feras’.
Iuvenis sacerdos capellam adiit ut Iesum Eucharisticum rogaret verba opportuna duro aegroti cordi idonea; deinde oculos ad Virginis imaginem levavit et precatus est: Refugium Peccatorum ora pro eo’.
Tranquillo gradu in valetudinarium ingressus, ab aegrotante acceptus est pessime.
‘Abi sane; procul a me! tu tuique sancti foras!’.
Pater Petrus, ut animam istam sospitem haberet, omnia patienda esse statuit; neque se ab impietate vinci sivit; et cum aegroti loquellam in ea regione inassuetam esse comperisset, ansam sumpsit ad colloquendum.
‘Francogallicus non, amice, videris, potius te forsitan esse Belgam credo, nonne?’.
“Ita est, inquit aegrotus; quomodo novisti?’.
‘A tua nempe loquella; quamdiu hic manes?’.
Et paulatim ad aegroti lectum appropinquavit et subridens benigneque agens pergit dicere:
‘Fit ut ego et Belga sum; me puero, in Mosae valle habitabam, in fluminis oris valde ludebam; et tu unde venis?’.
Aegrotus leniri videbatur, quod cum concive sermocinaretur; tum sacerdos comiter agens in res sacras sermonem adduxit, et stolam ex sacculo caute extraxit. Quam cum aegrotus vidisset, aspera duraque iterum verba dicere coepit, dum in lecto assidere intendit; cum id contendisset, argentea catella super nudum pectus cum numismate patuit.
Pater Petrus id statim agnovit et commotionem, qua afficiebatur, continens rogavit:
‘Dic mihi quis tibi hoc nomisma dedit’.
Pro responso audivit ab infelici atheo historiam de nomismate viginti annis abhinc accepto de cuiusdam matris manibus, quod filium a Mosae aquis ipse servaverit.
Valde commotus sacerdos dixit:
‘Ego sum ille puer; mendicumque illum continenter diuturno tempore quaesivi ut gratias referrem; pro eo cottidie precatus sum ex eo die quo sacerdos sum factus; illius memini cum sacram dixi missam, et nunc te hic invenio; nonne intellegis quantum amoris tibi Sancta Virgo hodie ostenderit? Ipsa te sub pontem annis viginti abhinc impulit itaque nunc me Cristi sacerdotem ad te adduxit, ut concivis et salvificatoris animam fierem salvam’.
A Dei gratia tactus, mendicus lacrimas paenitens effudit; postquam singula diuturnae vitae peccata confessus est, Unctionem Infirmorum et Sanctum Viaticum accepit, atque animo quieto diem supremum obiit.
HERALDOS DEL EVANGELIO, Nº22, Mayo de 2005
Scripsit Carolus Tonelli
Latine interpretatus est Paulus Kangiser
Unus ex eius amicis, de vaniloquentia forte defessus, in hoc certamen provocavit: